Czym różni się park narodowy od rezerwatu przyrody?

Parki narodowe i rezerwaty przyrody w Polsce mają cel główny – ochronę gatunkową roślin i zwierząt.

Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt może być:

  1. Całkowita

– roślin nie wolno wyrywać ani ścinać, gdyż są to gatunki zagrożone wyginięciem, bardzo rzadko występujące,

– objęto nią również niektóre gatunki grzybów.

2. Częściowa

– obejmuje rośliny lecznicze,

– obejmuje także rośliny przemysłowe rosnące dziko,

– obejmuje dzikie zwierzęta w określonych okresach życia – jak m.in. okres godowy, tarło, wychowywanie młodych osobników.

Parki narodowe

Są to tereny chronione, których powierzchnia wynosi więcej niż 500 ha. Wyróżniają się wyjątkowym bogactwem naturalnej szaty roślinnej, zwierząt i przyrody nieożywionej. Przykładowe parki narodowe w Polsce to: Białowieski, Babiogórski, Bory Tucholskie, Kampinoski, Ojcowski, Mazurski, Roztoczański, Słowiński czy Woliński.

Czym różni się park narodowy od rezerwatu przyrody?

Park narodowy jest najwyższą formą ochrony przyrody w Polsce. Nie każdy z terenów bogatych przyrodniczo spełnia jednak warunki, aby został zaklasyfikowany jako jeden z nich. Park narodowy:

– wyróżniają wyjątkowe walory przyrodnicze,

– jest tworzony w celu ich ochrony pod nadzorem Ministerstwa Środowiska,

– obszar parku narodowego musi mieć powierzchnię co najmniej 1000 hektarów,

– jego głównym zadaniem jest zachowanie naturalnych procesów biologicznych, bo od nich zależy bioróżnorodność przyrodnicza i bogactwo gatunków na określonym terenie,

– ma zagwarantować równowagę biologiczną naturalnym siedliskom gatunków chronionych i zagrożonych wyginięciem,

– wyznaczone tereny są udostępnione dla turystów, ale wybrane obszary są wyłączone z ingerencji człowieka (obszary ochrony ścisłej),

– w parkach narodowych obowiązuje ochrona ścisła i częściowa (patrz wyżej),

– park narodowy powoływany jest w drodze ustawy, a jego granice określane są w drodze rozporządzenia przez Radę Ministrów. Utworzenie lub zmiana granic wymaga zgody odpowiednich organów samorządu terytorialnego.

Rezerwaty przyrody

Jeśli konkretny teren nie spełnia warunku dotyczącego minimalnej powierzchni (1000 hektarów), może być rezerwatem przyrody. Takie tereny z kolei obejmują zachowane naturalne fragmenty przyrody. Mogą na nich występować rośliny lub zwierzęta chronione w dużym skupieniu. Rezerwaty dzielimy na:

– ścisłe: działalność człowieka nie jest w nich dopuszczalna,

– częściowe: człowiek może w niedużym stopniu ingerować w przyrodę danego rezerwatu,

– rezerwaty przyrody ożywionej: leśne, torfowiska, krajobrazowe, roślinne, zwierzęce,

– rezerwaty przyrody nieożywionej: słonoroślowe, stepowe, wodne.

Rezerwaty przyrody są ustanawiane na mocy regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Wyróżnia się w nich również obszary ochrony ścisłej lub częściowej, ale ochroną może być objęta także jedynie część bogactwa przyrodniczego.

fot. Kanenori / Pixabay